2013/12/17

Paul Abasolo: inpunitatearen erasoak

Paul Abasolok 2007an Gernikan zenbait emakumeri eraso egin zien. Bi salaketa, besteak beste, bidean geratu ziren; salatzaile bat, adibidez, ez zen epaiketa egunean agertu. Horrek sexu-erasotzaileak zigortzeko zailtasunak azaltzen ditu. Are gehiago, Abasoloren kasuan, 1995eko Zigor Kodearekin zigortutako sexu-erasotzaile bakarra indultatu duelako Espainiako Gobernuak: Paul Abasolo Amantegi, jakina. 

Paul Abasoloren jarduera salatzen dugunean ez diogu bere ohoreari kalterik egiten: Abasolo sexu-erasotzailea da, Bizkaiko Auzitegiak horixe egiaztatu duelako. Espainiako Gobernuak espetxe zigorrik bete ez zezan erabaki zuen, kasua aztertzeko eskumenik ez badu ere. Hala ere, bi baldintza bakarrik ipini zizkion: ikastaro bat egitea eta lau urtean beste erasorik ez egitea. 


Hortik dator kontua. Abadiñon salaketa berri bat jaso du. Emakumeen gorputzaren aurkako erasoak, baina, "kontu pribatua" da poliziarentzat. Emakumeak hori salatu ezean, lege-hausterik egon ez dela ulertzen da, eraso zantzuak argiak izan arren. Horregatik, bikotekideak tratu txarrak eman dizkionean, salaketa kentzeko presioak egiaztatuta, zantzuak daudenean, poliziak berez aurrera egiten du. Sexu-erasoekin, ez: norberak salatu behar ditu, horretarako laguntza psikologikoa eskaintzen ez badute ere.

(*) Oraintxe [13:43] jakin berri dugu Abadiñoko Udala kasuan akusazio partikular moduan aurkeztea aztertzen dabilela. Horrela balitz, salaketak aurrera egingo luke. Bide batez, Durangoko Andraguneak zerbait egingo du ala, indultuarena gertatu zenean bezala, isilik geratuko da?


Beraz, Abadiñoko azken salaketa horrek aurrera egingo balu, Paul Abasolo Amantegik aurreko hiru urte eta erdiko espetxealdia bete beharko luke. Ala ez?



Abasolorekin lotuta, aurrera egiten ez duten salaketak ez ezik, zenbait erakunderen isiltasuna ere pairatu dugu: hedabideena eta Durangoko Andragunearena, adibidez. Horregatik,  Paul Abasolo Amantegiren erasoak salatzen ditugunean, gure burua defendatzen gabiltza, Espainiako Justiziak eta politikariek guri eraso egitea toleratzen diotelako. Jaietan, batez ere, bere aurpegia ezagutarazteko kanpainak ohikoak (eta eskertzekoak) dira.



Hori gutxi balitz, Abasolok zenbait herritarren babesa du. Horretarako, salaketen inguruko zalantzak zabaltzen dituzte, futbol kluben foroetan, batez ere:


Atxilotu zutenean ere, bere ingurukoek Durangon azaldu zuten salaketak "gezurrezkoak" zirela-ta, "rodarán cabezas". Abasolo zigortu zuten, baina Espainiako Gobernuak inpune bihurtu zuen. 

Oraingoan ere, whatsapp bidez, beste mehatxu bat zabaldu dute:
      "Aúpa chic@s!!! Después de comprobar la exitosa divulgación de whatsaps morbosos [Abadiñoko salaketari buruzkoak] de un pueblo como el de Durango, como vecino de tal os informo que después de muchos meses de constante acoso y atentando [sic] contra el honor [jajajajaja] de la persona de PAUL ABASOLO mediante pintadas en su casa [txalet batean bizi da, ezinezkoa da: GEZURRA], pancartas alrededor del trabajo de su padre [probarik?] o incluso repartidas por casi todo el pueblo entre otras cosas, este último bulo y FALSO TESTIMONIO a [sic] sido la gota que a [sic] colmao [sic] el vaso intentando manchar más aún si cabe su nombre y el de su amigo B.A. [izen osoa ematen du].
        Como no podía ser de otra manera ya es hora de que las tuercas [rechte: "tortas"; zuzenduko dut: 3. iruzkinak ohartu bezala, "tornas" izan beharko luke] se cambien y dicha chica será DENUNCIADA [zergatik ez dute oraindik salatu ba?] e INVESTIGADA [azken horrek beldurra ematen du, legezkoa ez delako!] para descubrir sus propósitos y el de la gente y grupos que le ayudan a difundir este tipo de TESTIMONIOS FALSOS, sin olvidarnos nunca de la siempre "bienintencionada" [sic] EMAKUNDE que buscan la igualdad y el respeto de las personas. Todo esto quedara [sic] en [rechte: a] disposición judicial y sin dar nombres previos [?] pronto difundiremos la resolución con la gente involucrada. Que sepa la gente lo que esta [sic] pasando BASTA YA eta Eskerrik asko!"

(*) Berriro editatu behar dut [2013/12/18, 09:27], hedabideetan erasoa salatu duen emakumea identifikatzeko datuak zabaldu direlako. Erasotzaileen daturik, ordea, ez. Emakumeok gure burua defendatzeko erasotzaileak ezagutu behar ditugu; ez, erasoa pairatu duten emakumeak. Bere aurkako presioa nabarmen handiagoa izango da. Hori gura dute? Emakumeen eskubideen eta gorputzen aurkako erasoak ekiditea lehentasuna da. Horregatik, erasotzaileak identifikatzea ezinbestekoa da.



Gure eskubideak defendatzen jarraituko dugu: salaketa bidez eta autogestioaren bidez.

2013/07/15

Objektibotasuna, neutraltasuna eta independentzia bereizteko ahalegina

Zenbat datu eman behar ditu albiste batek? Zeintzuk? Izan ere, informazioaren mugak ez dituzte albiste-iturriek ipini behar. Azken asteotako eztabaida horrek kazetaritzaren hiru kontzeptu nahastu ditu, baina: objektibotasuna, neutraltasuna eta independentzia. Lehenengo eta behin, objektibotasuna albistegintzaren metodo zientifikoa da. Hortaz, objektibotasunak kazetaritza jarduera bideratzen du. Alde batetik, gertaeraren berri emateko kazetaritzaren bospasei W-galderen erantzunak eta gertaerak jendearteari ekarriko dizkion ondorioak azaldu behar ditu albisteak. Bestetik, inpartzialtasunez jarduteak bi ikuspegi edo interpretazio eskaintzeko eta informazioa osatzeko irudiak erakusteko agintzen du.

Hala ere, kazetariek informazioan parterik hartu ez dezaten eskatzeko, "objektibotasuna" edo "inpartzialtasuna" eskatu ohi dizkiete, neutraltasunaz ari diren bitartean. Neutraltasuna, beraz, bidegabekeriaren aurrean parterik ez hartzea dakar. Agintearen interesak azaldu ezean, bidegabekeria hori onartzea dakar. Horregatik, kazetaritzak egiarekiko gizarte-atxikimendua azaldu behar du eta horrexek ezin dezake neutraltasuna kazetaritza-baliotzat hartu. Izan ere, informazioa bera ez da neutroa: 

Iturria: Eitb.com (2013/04/05)

Albiste horrek ez du azaltzen fiskala organo hierarkikoa dela eta, beraz, bere jarduera Espainiako Justizia Ministroak agintzen duela. Kontua da Ruiz-Gallardón Ministroaren ardurapeko Madrilgo Udala ere kasuan inplikatuta dagoela. Horixe zehaztea oinarrizkoa da, bi hilabete aurreragoko informazioa delako, eta inputazioaren helegitearen albistea ulertzeko ezinbestekoa delako:

Iturria: El País (2013/02/08)

Azkenik, independentziak albisteak emango dituen datuen kontua argituko digu. Gizarte-eginkizuna gauzatzeko, kazetaritzak independentzia beharrezkoa du. Askatasun horrek bi adiera ditu: "from" (norengandik) eta "for" (norentzat). Alde batetik, kazetaritzak presio politikoetatik eta interesgune ekonomikoetatik independente jardun behar du. Bestetik, askatasun horrek jendarteari onura ekarriko dion informazioa eskaintzeko erabiliko du. Azter ditzagun azken hilean sortu diren zalantza profesionalak:

1.) Bilbon eraildako emakumeak prostitutak zirela esatea komeni da?
         Bilbon gizon batek emakume bat lonja batera indarrez sartzen ikusi zuen lekukoak Ertzain-etxera jo zuen. Ertzaintza heldu zenean, emakumea hilzorian zegoen. Hitzik egin ezin bazuen ere, ertzainen prentsa-oharra emakumea prostituta zela zehaztu zuen. Hedabideek Ertzaintzaren aurreiritzi arrazistak zabaldu zituzten:

Iturria: Eitb.com (2013/06/03)

Izan ere, hiltzaileak emakumea bere gogoz kontra sartu bazuen, ez dago prostituzio harremanik, indarkeria baizik.
Iturria: El Correo (2013/06/04)

Ildo beretik, hedabideek atxilotuaren izen-abizenak eta argazkiak zabaldu zituzten, errugabetasun presuntzioa urratuz. Are gehiago, ustezko egilearen ertzainen aurreko aitorpenak hedabideetara filtratu ziren:
Iturria: El Correo (2013/06/04)

Horrela, atxilotuak dioelako, emakumeak "prostitutak" dira, haiek bahitzerakoan prostituzio jardueran aritu ez baziren ere, indarrez edo engainuz eraman zituelako.
Iturria: Eitb.com (2013/06/06)

Horrenbestez, mugimendu feministak albistearen trataera gaitzetsi zuen:
Iturria: Berria (2013/06/13)

Dena den, Berriak atxilotuaren inguruko daturik zabaldu ez zuela nabarmendu behar da.
Iturria: Berria (2013/06/05)

Era berean, Anbotok gertuko errealitatearen berri eman zuen:
Iturria: Anboto (2013/06/14)

2.) Emakumeek salatzen ez dituzten San Ferminetako ekintzak eraso bezala aurkeztea zilegia da?
              San Ferminetako giroa irudikatzeko, argazki kopuru zenbaezina erakutsi dute hedabideek. Irudiek gertaerak berbek baino hobeto islatzen dituztelakoan, irudietan bertan agertzen diren sexu-erasoak identifikatu ez eta jai-giroko ezaugarri barregarritzat aurkeztu dituzte, emakumeek erasoari aurre egin arren. Horrela, erasoa azaltzen duen argazkia ez dute interpretatu:

Hedabideek jai-giroaren berri emateko erabili duten argazki berberak Espainiako Berdintasunerako Estatu-idazkariaren gaitzespena ilustratzeko balio izan du:
Iturria: Rtve.es (2013/07/06)

Iturria: El Mundo (2013/07/12)

Hala ere, hedabideek argazki horietan ikusten diren erasoekiko neutral ez izateko betebeharra dute. Hortaz, argazkietan emakume batzuek haien nikia kentzen dutela ematen du, baina nikia eta titizorroa gizonek kentzen dizkiete, jazartzeko. Hedabideek, ordea, emakumeen harridura-irribarrearekin, aurreiritzi matxistak zabaltzen dituzte: titiak erakusten dituen emakumea erasoak pairatzearen erruduna da. 
Iturria: Público (2013/07/06)

Arduradun politikoen ekimenez informatu beharko bagenu, Udalari erasoen harira adierazpenik ez eskatzera eramango gintuzke. Horrek, beraz, buruzagi politikoen interesen arabera informatzea ekarriko luke. Dena den, agintearengandik independente jarduteko, jendartearen aldeko jarduera eskatzen du kazetaritzak:
Iturria: Berria (2013/07/14)

Horrenbestez, independentziaren printzipioak kazetaritza-jardueraren iparra adierazten du. Hedabideek aginte politikotik eta ekonomikotik aske jardun behar dute, jendarteari onura ekarriko dion albistegintza eskaintzeko. Askatasun horrek agintearen informazioari aurre egiteko eskatzen du: polizia iturriei, albiste-agentziei eta irudiei haiei. Arantxa Urretabizkaiari Euskadi Irratian entzun nion kazetaritzari ez dagokiola erakustea edo seinalatzea, begiekin ikusten duguna azaltzea baizik.

2013/05/13

Kirol informazioa matxista al da?

Emakumeok albisteetan izaten dugun presentzia zenbaitetan ikertu da. Hala ere, hedabideotako Kirol sailak gehienetan ez du emakumerik agertzen. Adibidez, Eitb.com-ek Realak jokatuko duen partida iragartzeari Bera Berak liga irabazi izanari baino leku hobea eman zion:

Iturria: Eitb.com

Horrelakoetan, futbolak saskibaloiak baino interes handiagoa pizten duela esan ohi da, salbu eta emakumezkoen futbola denean. Orduan, Athletic-ek bosgarren liga irabaztear eduki izana ez da ia albiste ere:

Iturria: Eitb.com

Horrenbestez, hedabideek errealitatea islatu baino egiten ez dutela justifikatzen dute. Ados, jo dezagun albisteen iturrira. Hortxe ere emakumeen kirolarekiko mespretxua nabarmena da:


Bai. Hedabideek arrazoia dute: informazio-iturriek haiek emakumeen kirola baztertzen dute... baina informazio horrekin hedabideek zelan lantzen dituzte albisteak? Bi egunetan, kirol berriak aztertu eta gero, euskarazko hedabideen gizarte-konpromisoa maila berekoa ez dela egiaztatu dugu. Honakoak dira bi asteburutako emaitzak:

Iturria: Egileak.

Iturria: Egileak.

Egun bateko azterketatik harago, joerak azaltzen dituzte grafikook. Alde batetik, Euskadi Irratiak eta Etb1ek ez dute emakume kirolarien berririk ematen, hedabide publikoak izanda, legezko agindua badute ere. Beste aldetik, Berriak eta, batez ere, Anboto Durangaldeko astekariak emakumezkoen kirola ikusi eragiteko berezko ahalegina egiten dute.

Berriak gizonezkoen eta emakumezkoen kirola parekatzeko joera du: kirolariak abizenengatik bakarrik identifikatzen ditu. Horregatik, kirolzaleak ez garenok protagonistaren generoa jakiteko arazoak izaten ditugu. Argazkia duten albisteetan, abizenen identifikazioa nahikoa litzateke. Bestela, emakumeen ikusgaitasuna eragin guran, haien agerpena trabatzen da. Anbotok, ordea, kirolarien generoa azpimarratzen du:

Iturria: Anboto (2012/10/12)

Horregatik, emakume kirolaririk ez agertzea edota gizonen kirola lehenestea hedabidearen berezko hautua da. Kazetaritza jardunak gizarte-konpromisoa eskatzen du, horrexek Athletic-en web-orria eta Eitb.com ataria bereizten duelako, hain zuzen. Kirol kazetari gehienak gizonezkoak izatea ere ez da aitzakia, Berriak eta Anbotok erakutsi duten bezala. Emakumeen kirola baztertzeak ez dio hartzaileen jakin-minari erantzuten; alderantziz, emakumezko kirolarien berri emateak jendarte parekide batean bizitzea ekarriko du.

2013/03/04

Iritzian oinarritutako manipulazioa


Hedabideen jardunak gizartean oinarrizko eginkizuna dauka. Horregatik, neutraltasuna ez da kazetaritza balioa, hedabideekaginteari neurria hartzea haien betebeharra delako. Objektibotasuna gertakaria azaltzean datza: aldeko eta aurkako argudioak ematean, hain zuzen. Horrela, hedabideek eztabaida publikoa abiatuko dute.

Objektibotasunak gertakariaren berri ematen du. Horregatik, albistegintzak azaltzen dituen argudioak gertakarian oinarrituta daude. Kazetariak iritzia tartekatzen badu, argudio hori justifikagaitz geratzen da.
Iturria: El País (2010/04/13)

Argudio horiekin bat etortzea, beraz, ideologiari dagokio. Horregatik, gertakariak azaltzen ez duen interpretazioa iritzia da:
                                                                              Iturria: El País (2010/04/13)

Kazetaritza berez guztiz intentzionala da, errealitatea aldatzea helburu duelako. Hala ere, ez du gezurrik onartzen, kazetaritzaren oinarria sinesgarritasuna delako. Herritarren sinesgarritasuna galtzen duen hedabideak ez du bere helburua aurrera eramateko biderik topatuko. Dena den, albistegintzaren objektibotasuna alboratu eta gertakaritik ondorioztatzen ez den interpretazioak gezurra ezkuta dezake. Esaterako, Espainiako Erregearekin harreman ekonomiko pribatuak dituen Saudi Arabiako printzearen lege-haustearen kasua ekar dezakegu.
Iturria: El País (2011/10/09)

El País-ek honela eman zuen Al Waleed printzearen aurkako prozesuaren berri:
  1. Zigor prozesuari bide eman zion emakumearen testigantza bakarrik jaso zuen. Balear uharteko Auzitegiaren bertsioa ere bada, baina El País-ek auzi pribatu bezala azaldu zuen.
  2. Al Waleed printzearen “dokumentuak” tituluan aipatu zituen, legezko froga balira bezala. Hala ere, ustezko erasotzaileak ez ditu epaitegian aurkeztu eta bere soldatapenkoen lekukotzak baino ez dira.
  3. Espainiako Justizia Administrazioak trabatutako zigor prozeduraren berri ez du tituluan eman.

Gai baten berri ematea edo ez azaltzea hedabidearen ildo editorialaren ondorioa da. Azalduko diren albiste guztiek objektibotasunaren arauak betetzea, ordea, kazetaritzak berak agintzen du. Horregatik, gizon boteretsuen eraso sexisten berri ematean, adibidez, bi aldeen argudioak berdintsu azaltzea hedabidearen kalitatearen erakuslea da.
Iturria: Berria (2012/08/24)

Iturria: El País (2012/08/24)

Ondorioz, objektibotasunak albisteen kalitatea bermatzen du, kazetaritza jarduerari eusten diolako. Aldiz, informazioa iritziarekin osatzea manipulazioa da, baina hedabidearen gabeziak agerian geratzen dira:
Iturria: El País (2012/04/10)